Safeguards by Design

In het kader van zijn missie met betrekking tot de waarborgen op het gebied van nucleaire non-proliferatie (Safeguards) is het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) de laatste jaren bijzonder actief geweest in de invoering en bevordering van de aanpak van de ‘Safeguards by Design’ (SBD) in België. SBD wordt door het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) gedefinieerd als een aanpak waarbij al in een vroeg stadium van het ontwerpproces van een nucleaire installatie rekening wordt gehouden met safeguards. In dit stadium is het immers mogelijk de optimale ontwerpopties in termen van economische en operationele factoren, nucleaire veiligheid en nucleaire beveiliging te identificeren; dit alles met inachtneming van de internationale garanties.

Om het beheer van de “3S”-interface (Safety/Security/Safeguards) zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, heeft het FANC zich er de afgelopen jaren van vergewist dat de exploitanten bij nucleaire projecten in België vanaf de voorontwerpfase systematisch rekening houden met de verplichtingen inzake safeguards. Eind 2018, heeft het FANC - in samenwerking met het IAEA en Euratom -  een workshop over dit onderwerp georganiseerd teneinde de exploitanten van Belgische nucleaire installaties van klasse I hierover te informeren en te sensibiliseren.

In april 2021 heeft het FANC samen met de Finse bevoegde autoriteit die internationaal erkend is voor haar rol op het gebied van SBD, het STUK, een workshop georganiseerd over het onderwerp SBD om de uitwisseling van ervaring en kennis op internationaal niveau te bevorderen. Deze workshop werd georganiseerd in samenwerking met het IAEA en Euratom. Het doel van dit evenement was niet alleen de kennis die op basis van nationale ervaringen was opgedaan, uit te wisselen en te vergelijken, maar ook na te denken over de beste manier om dit onderwerp op internationaal niveau te promoten.

Tot slot organiseerden het FANC en STUK, in de marge van de Algemene Conferentie van het IAEA in september 2021, een informatieve bijeenkomst om de resultaten van de workshop die in april plaatsvond, te presenteren. Een samenvatting van de ervaringen van de twee toezichthouders inzake SBD werd ook beschreven in een "White Paper". Dit document versterkt niet alleen de samenwerking tussen de twee regelgevende instanties, maar vormt ook een basis waaraan andere internationale ervaringen kunnen worden toegevoegd. Dit document identificeert reflectiepunten en nodigt potentiële partners op internationaal niveau (uit de regulerende sector, de industriële sector, de nucleaire ontwerp- en bouwsectoren, enz…) uit om met het FANC en het STUK samen te werken.

Wat zijn de Safeguards by Design ?

SBD is een aanpak die de integratie mogelijk maakt van internationale aanbevelingen en verplichtingen inzake safeguards reeds in de (voor-)ontwerpfase van bouwprojecten van nucleaire installaties. Vóór de invoering van de SBD-aanpak werd de integratie van deze aanbevelingen en verplichtingen pas na het ontwerp of zelfs na de bouw van de nucleaire installaties overwogen. De SBD-benadering kan ook worden toegepast in het kader van wijzigings- en ontmantelingsprojecten van bestaande installaties.

 

Laatst aangepast op: 26/01/2022