Kernreactoren verouderen en daarom is het belangrijk om na te gaan of er in Europa aan goed verouderingsbeheer wordt gedaan.
Naar aanleiding van het ongeval bij de kerncentrale van Fukushima Daiichi in 2011, heeft de Raad van de Europese Unie in 2014 Richtlijn 2014/87/EURATOM aangenomen, die leidde tot de invoering van een Europees Topical Peer Review-systeem. Een dergelijke collegiale toetsing is belangrijk voor de continue verbetering van de nucleaire veiligheid van reactoren. Het thema dat Europa heeft gekozen voor deze eerste Topical Peer Review is het verouderingsbeheer in kerncentrales en onderzoeksreactoren. Deze zes jaar durende oefening, die de zeven Belgische kernreactoren van ENGIE Electrabel en de BR2-onderzoeksreactor van het SCK•CEN in Mol omvat, werd begin 2017 gelanceerd en zal worden afgerond in 2022. In het totaal namen 19 Europese landen, waaronder 16 EU-lidstaten, deel aan de peerreview.
De deelnemende landen moesten in eerste instantie een zelfevaluatie van de programma’s voor verouderingsbeheer maken. Voor België werd die zelfevaluatie uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), op basis van de informatie die werd aangeleverd door de exploitanten. Op het einde van het eerste jaar van de oefening (eind 2017) publiceerde het FANC het Belgische nationale zelfevaluatierapport over het verouderingsbeheer voor de kerncentrales van Doel en Tihange en voor de BR2-onderzoeksreactor. De verbeterpunten, de zaken die goed lopen en de uitdagingen m.b.t. de verouderende reactoren werden onder de aandacht gebracht in het rapport.
Vervolgens was het jaar 2018 gewijd aan de peerreview van de nationale rapporten. Er kwamen meer dan 2.300 vragen en opmerkingen van stakeholders over de verschillende nationale rapporten. In mei 2018 organiseerde de ENSREG een 1 week durende conferentie om alle evaluaties, vragen en opmerkingen te bespreken. Aan het einde van die uitwisselingsfase werden alle resultaten uiteindelijk geïntegreerd in een Europees rapport, dat tot doel heeft als basis te dienen voor de verdere uitwerking van de nationale actieplannen en voor het werk van de ENSREG (European Nuclear Safety Regulators Group).
Uit het eindrapport blijkt dat alle betrokken landen programma’s voor verouderingsbeheer hebben voor de kernreactoren. De acties die de landen ondernemen, zijn conform de door de WENRA (Western European Nuclear Regulators Association) gedefinieerde referentieniveaus en de vereisten van het IAEA (Internationaal Atoomenergieagentschap). Er gaat wel iets minder aandacht naar reactoren die uitsluitend bestemd zijn voor onderzoek dan naar kerncentrales. Dat is echter niet het geval voor België, want de BR2 (Belgian Reactor 2, een van de krachtigste onderzoeksreactoren ter wereld, die zich in het Studiecentrum voor kernenergie (SCK) in Mol bevindt) heeft een programma voor verouderingsbeheer dat het gemiddelde Europese niveau voor onderzoeksreactoren overstijgt.
Voor de reactoren van de kerncentrales van Doel en Tihange had België tijdens de zelfevaluatiefase enkele zwakke punten in het programma voor het verouderingsbeheer aan het licht gebracht, voornamelijk op het gebied van opvolging van werkzaamheden van burgerlijke bouwkunde. Aan het einde van de peerreviewfase identificeerden de Europese experts geen andere zwakke punten, wat dus de toereikendheid van de programma's voor verouderingsbeheer in de kerncentrales bevestigt. Er werd geen enkele andere specifieke actie noodzakelijk geacht voor de kernreactoren van Doel en Tihange dan degene die reeds door het FANC waren geïnitieerd aan het einde van de zelfevaluatiefase. België zal zich uiteraard aansluiten bij de andere Europese landen om de gemeenschappelijke uitdagingen van het verouderingsbeheer die uit het Europese rapport naar voren komen aan te pakken.
De Topical Peer Review zal voortaan om de zes jaar plaatsvinden in Europa en er zal telkens een ander onderwerp worden bestudeerd. Het volledige verslag van deze peerreview rond verouderingsbeheer staat op de website van de ENSREG: http://www.ensreg.eu/eu-topical-peer-review.
De resultaten van deze Topical Peer Review zullen worden voorgesteld tijdens een publieke meeting, die in Brussel zal plaatsvinden op 22 november, van 09.30 uur tot 12.30 uur. Iedereen kan die meeting bijwonen in Hotel Crowne Plaza – Le Palace (Ginestestraat 3, 1210 Brussel) of volgen via livestream op de ENSREG-website.