Stopzetting Doel 3 veilig verlopen

Een mijlpaal in de Belgische nucleaire geschiedenis

In de nacht van 23 op 24 september beleefde ons land een symbolisch moment: de definitieve stopzetting van Doel 3, de eerste van de zeven Belgische kernreactoren. De stopzetting gebeurde onder toezicht van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en is veilig verlopen.

Zes maanden geleden diende ENGIE Electrabel een stopzettingsmelding in bij het FANC. Die beschrijft de werkzaamheden die zullen worden uitgevoerd tijdens de postoperationele fase om de ontmanteling voor te bereiden. Het FANC heeft dat document geanalyseerd, gewezen op een aantal specifieke aandachts- punten en voorwaarden opgelegd waaraan moest worden voldaan om de postoperationele fase in alle veiligheid te laten verlopen.

Nathan Lemahieu, nucleair inspecteur bij het FANC en verantwoordelijk voor het toezicht op de veiligheid op de nucleaire site van Doel, was erbij toen de reactor werd stilgelegd: “Op technisch vlak is het stilleggen van de reactor niet verschillend van de jaarlijkse stopzetting voor onderhoud. De procedures zijn dan ook niet nieuw en werden correct gevolgd. Omdat het in dit geval om de laatste stop ging, was het voor de uitbatingsploegen natuurlijk wel een speciaal moment. Ze hebben de reactor in alle veiligheid tot stilstand gebracht. Momenteel wordt de reactor verder afgekoeld. Ook voor het FANC leidt de eerste definitieve stopzetting tot een aantal nieuwe activiteiten. Vanaf nu zullen we op de site van Doel, naast het waken over de veilige uitbating van de drie andere kernreactoren, ook de voorbereidingsactiviteiten op het terrein voor de ontmanteling van Doel 3 opvolgen.”

De ontmanteling van vermogensreactoren is nieuw voor ons land en het is een grote uitdaging, maar België heeft wel al ervaring met de ontmanteling van andere nucleaire installaties, waaronder die op de voormalige sites van FBFC International en Belgonucleaire en de onderzoeksreactoren Thetis (UGent) en BR3 (SCK CEN). De ontmanteling van de vermogensreactoren is weliswaar van een heel andere grootte- orde, maar het FANC heeft zich de voorbije jaren al grondig voorbereid op dit project.

Veiligheidsaspecten

Verbruikte splijtstof vertegenwoordigt meer dan 99% van de radiologische inventaris van een kerncen- trale. Van zodra de reactor wordt stilgelegd en de verbruikte splijtstof wordt verwijderd en opgeslagen in containers, daalt het radiologische risico voor de omgeving dus drastisch. De tweede belangrijke daling van de risico’s komt er tijdens de eigenlijke ontmanteling, wanneer sterk radioactieve materialen, zoals de interne delen van het reactorvat, worden verwijderd.

Het FANC houdt toezicht op de veiligheid tijdens het hele proces van stopzetting en ontmanteling. Het voert zowel veiligheidsanalyses als inspecties op het terrein uit. Dat gebeurt in de eerste plaats al via de vergunning. Tijdens het vergunningsproces wordt van elke geplande actie een risicoanalyse gemaakt en wordt de impact ervan bestudeerd. Vervolgens worden ter plaatse inspecties uitgevoerd om na te gaan of de getroffen veiligheidsmaatregelen aan de verwachtingen voldoen.

Volgende stappen

Tussenin de stopzetting van de installatie en de publicatie van de ontmantelingsvergunning is er een overgangsperiode, de zogenaamde ‘postoperationele fase’. Die fase zal voor Doel 3 naar schatting een vijftal jaar in beslag nemen. Tijdens de postoperationele fase blijft ENGIE Electrabel werken onder zijn uitbatingsvergunning. Via de goedkeuring van de stopzettingsmelding heeft het FANC zijn akkoord gegeven om de voorbereiding op de ontmanteling op te starten. Voor alle echte ontmantelingsactiviteiten moet ENGIE Electrabel wachten op de ontmantelingsvergunning. Gebouwen op de site die geen verband houden met de nucleaire activiteiten, zoals administratieve gebouwen, mogen uiteraard al eerder worden afgebroken.

De ontmantelingsfase zal naar verwachting, voortgaand op gelijkaardige projecten in het buitenland, ongeveer 15 jaar duren. Op het einde van het proces zal het FANC nagaan of het terrein volledig vrij is van radioactieve besmetting, zodat het kan worden vrijgegeven en eventueel voor andere doeleinden kan worden gebruikt.

>> Meer info: Stopzetting van de activiteiten en ontmanteling van de Belgische kerncentrales